© 2023 Cosmalogica by Klaudia Lorbiecka
Znajdź mnie na:
Witamina D oprócz wpływu na metabolizm kości, układu odpornościowego, wpływa niezwykle korzystnie na układ nerwowy i mięśniowy poprzez regenerację neuronów. Dodatkowo aktywuje białka obronne, stymuluje zdolność do regeneracji wątroby, a także wykazuje działanie ochronne przeciwko otyłosći, cukrzycy typu 1 i 2, nowotworom, np. jelita grubego. Jej rola jest równiez nieoceniona w dermatologii, jest wykorzystywana zarówno w terapii miejscowej jak terapii doustnej. Nasila naturalne procesy odpornościowe skóry, a także wpływa na procesy ochrony skóry przed mikroorganizmami. Reguluje syntezę katelicydyn, peptydów o działaniu przeciwdrobnoustrojowym, które są kluczowe w takich schorzeniach dermatologicznych jak łuszczyca, atopowe zapalenie skóry otaz trądziku różowatym.
Witamina D (cholekalcyferol) należy do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, może być ona dostarczona do naszego organizmu w dwojaki sposób. Pierwszy mechanizm polega na syntezie cholekalcyferolu z 7-dehydrocholesterolu, który znajduje się przede wszystkim w keratynocytach warstwy rozrodczej. Do tego procesu niezbędne jest promieniowanie w zakresie UVB (290-320 nm). Następnie jeszcze nieaktywna forma witaminy D zostaje przekształcona w kalcyfediol i jest ona magazynowana w wątrobie. W następnej kolejności, w nerkach powstaje aktywna postać witaminy D, czyli kalcytriol, który jest hormonem. Drugim mechanizmem jest pozyskiwanie witaminy D za pomocą pożywienia. Witaminę D3 odnajdziemy, np. w mięsie, rybach tłustych (makrela, sardynki, łosoś), nabiale, jajkach. Zaś witamina D2 jest syntezowana przez grzyby, często stosowana jest jako suplement diety, gdyż jej właściwości podobne są do witaminy D3.
Kalcytriol, czyli aktywna postać witaminy D3 przede wszystkim wpływa na stymulację różnicowania keratynocytów, hamuje także ich proliferację. Krótko mówiąc, normalizuje proces róznicowania sie komórek naskórka, objawia się to wzrostem ekspresji cytokeratyny 5 i 10. Witamina D3 zwiększa ekspresję transglutaminazy 1, która jest enzymem wpływającym na tworzenie się prawidłowych wiązań między ceramidami a białkami w obrębie koperty rogowej, otaczającej każdy keratynocyt. Zmniejsza naciek zapalny, dlatego z powodzeniem wykorzystywana jest w terapii łyszczycy. Dodatkowo zmniejsza wytwarzanie interleukiny (IL) 1 i 8 przez keratynocyty, pod wpływem TNF (czynnik martwicy nowotworów). Zmniejsza produkcję IL-2 i IFN-gamma (interferon gamma) przez limfocyty T. Przyśpiesza tempo gojenia się ran. Pamiętajmy, że szrokość geograficzna, w której żyjemy wymusza u nas suplementację witaminą D. Obecnie stosuje się dwie pochodne witaminy D w terapii miejscowej łuszczycy: kalcypotriol i takalcytol. Kalcypotriol jest syntetyczną pochodną kalcytriolu, który aplikuje sie na zmiany łuszczycowe. Jednakże nie mozna go stosować na skórę twarzy i głowy. Łączy sie go nieraz z promieniowaniem UVB-311 nm oraz UVAI. Takalcytol jest także syntetyczną pochodną kalcytriolu. Wykazuje silniejsze działanie lecznicze, przy jednoczesnym zmniejszeniu efektów ubocznych. Preparat ten mozna aplikować na skórę głowy. Również takalcytol jest czesto łączony z fototerapią UVB-311 nm. Zalecana dawka dla osób powyżej 18 r. ż. to 800-2000 IU, jednak jest ona uzalezniona od wieku ( z wiekiem mamy coraz mniej 7-dehydrocholesterolu), wagi, od towarzyszących chorób. Suplementacja jest wręcz obowiązkowa od września do kwietnia, jednak w przypadku schorzeń dermatologicznych, w których zalecana jest ciągła ochrona przeciwsłoneczna, np. toczeń rumieniowaty, zapalenie skórno-mięśniowe, osutki świetlne, porfirie, pęcherzyce taka suplementacja zalecana jest przez cały rok.
Jednym z elementów wrodzonej odporności naszej skóry sa peptydy przeciwdrobnoustrojowe (antimicrobial peptides, AMP), do których, m.in. należą defensyny i katelicydyny. Defensyny sa bogate w cysteinę, wykazują działanie wobec bakterii, grzybów i wirusów. Znajdują się obficie w granulocytach obojętnochłonnych i są wydzielane przez histiocyty (komórki układu odpornościowego, które stanowią element skóry właściwej). Katelicydyny wykazują podobne działanie, posiadają dwie główne funkcje. Po pierwsze działają silnie przeciwdrobnoustrojowo oraz inicjują odpowiedź komórkową skóry, co skutkuje produkcją cytokin i rozwojem stanu zapalnego. Witamina D3 jest głównym czynnikiem wpływającym na proces syntezy katelicydyn. Zaburzenia w obrębie katelicydyn skorelowane są z pewnymi schorzeniami dermatologicznymi, takimi jak: atopowe zapalenie skóry, łuszczyca oraz trądzik różowaty. W przypadku AZS dochodzi do zaburzeń syntezy peptydów przeciwdrobnoustrojowych. Wynika to z uwalniana przez limfocyty Th2 IL-4 i IL-13, co skutkuje zahamowaniem syntezy AMP. W wyniku tych zaburzeń dochodzi do upośledzenia ochrony przeciwdrobnoustrojowej, co zwiększa prawdopodobieństwo występienia u chorych nadkażeń bakteryjnych. U chorujących na trądzik różowaty obserwuje się zwiększone stężenie katelicydyn w postaci peptydu LL-37 ( prawidłowo LL-37 sa przekształcane w mniejsze peptydy o silniejszym mechanizmie przeciwdrobnoustrojowym). Więc nadmiar katelicydyn, a także nieprawidłowe ich przetwarzanie indukuje objawy naczyniowe obecne w tym schorzeniu. W przypadku chorujących na łuszczycę dochodzi do wytworzenia kompleksu
LL-37 z własnym DNA, powoduje to uwolnienie IFN-alfa, co skutkuje stopniową aktywacją odpowiedzi T-komórkowej. W tarapii AZS zaleca sie suplementację witamina D, u chorych zauważono znaczącą poprawę stanu skóry. Mimo, że suplementacja witaminą D w przypadku łuszczycy teoretycznie powinna nasilać proces zapalny, działa ona wręcz odwrotnie. Działa ona przeciwzapalnie, zmniejsza syntezę cytokin kluczowych w patogenezie tej choroby.
Witamina D wykazuje niezwykle zróżnicowane działanie, poczynając od wpływu na prawidłowy proces tworzenia kości, kończąc na niezwykle istotnym znaczeniu dla systemu odpornościowego skóry. Wpływa w sposób bezpośredni na mechanizmy obrony przed drobnoustrojami. Suplementacja witamina D3 wydaje sie być konieczan nie tylko u osób zdrowych, ale także u takich, które borykają się takimi schorzeniami jak łuszczyca czy atopowe zapalenie skóry.
Zdjęcie wyróżniające z zasobów freepik.com
© 2023 Cosmalogica by Klaudia Lorbiecka
Znajdź mnie na: